Dünyayı bir araya getirmesi beklenen bir teknoloji olan internetin içinden aslında derin çatlaklar geçiyor. Uluslararası ilişkilerin kötüleşmesi ile ulusal sınırlar bilginin yayılmasını geciktirmeye ya da engellemeye başladı. İnternetin parçalanmasını tanımlamak için ortak sözlüğe giren “splinternet” (bölünmüş internet) terimi kendi içinde teknolojiden sosyolojiye kadar sayısız unsur içeriyor. İnternetin doğasındaki küresel olma niteliğinin artık sona ereceği düşüncesini temsil eden yaklaşımlar, veri alanında süpergüç olma savaşını da beraberinde getiriyor.
Nikkei’nin Veri Ekonomisi Araştırma Ekibi, dünyadaki verilerin çoğuna kimin sahip olduğunu belirlemek için başlıca ülke ve bölgelerdeki sınır ötesi veri akışlarını analiz etti. Çin, ABD’yi bile ezip geçerek dünyanın “bilgi şampiyonu” bir diğer ifadeyle veri süpergücü oldu.
Çin’in Verileri ABD’nin İki Katı
Çin, 2019’da en fazla sınır ötesi veriye sahip olan ülke oldu. Çin anakarası ve anakaraya giden telekomünikasyon ağ geçidi olan Hong Kong, birlikte dünya verilerinin% 23’ünü oluşturuyor (yaklaşık 485,66 milyon Mbps). Bu, ABD’deki verilerin yaklaşık iki katı büyüklüğe sahip. (Bu karşılaştırma, bir ülke veya bölgeye bir saniye içinde giren ve çıkan veri miktarı dikkate alınarak yapılmıştır. “Mbps”, saniyede megabit anlamına gelir ve bir saniyede gönderilebilen ve alınabilen veri miktarını temsil eden bir birimdir.)
2001 yılında sınır ötesi veri akışları söz konusu olduğunda ABD baskın ülkeydi. İnternet patlamasının ilk günleriydi ve Amerika, teknoloji şirketlerinin ve teknoloji meraklısı tüketicilerin olduğu yerdi. Ancak küresel veri düzeni hızla değişiyor. Çin şu anda sınır ötesi veri akışlarının %23’ünü oluşturuyor, bu da ABD’nin payının neredeyse iki katı ve %12 ile uzak ikinci sırada yer alıyor. Çin lideri, eskiden dünyaya yayılmış olan internet “splinternet” e dönüştüğü için baskın bir avantaja dönüşebilir: ulusal sınırlarla işaretlenmiş balkanlaşmış bir bilgi ağları mozaiği.
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği ve ABD araştırma firması TeleGeography’den gelen sınır ötesi veri akışları hakkında bilgi içeren bir Nikkei anketi, 2019’da Hong Kong da dahil olmak üzere Çin’in sınır ötesi veri akışlarının incelenen diğer ABD dahil 10 ülke ve bölgeden çok daha fazla olduğunu gösterdi.
Pekin’in sahip olduğu gücün kaynağı, Asya’nın geri kalanıyla olan bağlantılarından kaynaklanıyor. ABD, 2001’de Çin’e giren ve çıkan veri akışlarının %45’ini oluştururken, bu rakam geçen yıl %25’e düştü. Asya ülkeleri şu anda toplamın yarısından fazlasını oluşturuyor; Vietnam %17 ve Singapur %15 paya sahip.
Yazılım Verilerinde de Savaş Devam Ediyor
Küresel veri akışlarındaki kesintiler, internet üzerinden bilgi paylaşımını etkisi altına aldı. Örneğin, 50 milyondan fazla yazılımcı kod yazma gibi faaliyetlerde işbirliği yapmak için GitHub adlı bir platformu kullanıyor ve bu da sayısız teknolojik ilerlemeye olanak tanıyor. Ancak ABD araştırma şirketi Forrester’ın analisti Charlie Dai’ye göre Çinli mühendisler artık ayrı bir Çin platformu kullanmaya başlıyor. Bu da yazılım dünyasında önemli gelişmeleri ve ülkelerin yazılım endüstrisindeki bilgi birikimi ve veri sahipliğine yönelik dengenin bozulmasını beraberinde getirecek gibi görünüyor.
Çin-Amerikan geriliminin Microsoft’un sahibi olduğu GitHub’a erişimi etkileyebileceğinden endişelenen bazı kullanıcılar, bunun yerine Gitee adlı benzer bir Çin platformuna geçiyorlar. 28 yaşındaki Çinli bir mühendis, “Gitee, Çinli şirketlerin yardımıyla büyüyecek” diyor.
Parçalanmış bir internet, kendi sınırları içinde büyük miktarda veri toplayabilen ülkelerin yapay zeka ve diğer teknolojileri geliştirmede avantaja sahip olacağı anlamına geliyor. İnternetteki 900 milyon insanıyla Çin apayrı bir noktada bulunuyor. Nüfusun inovasyon ve ekonomik büyümede kilit bir itici güç haline geldiğine dair işaretler de var. Allen Yapay Zeka Enstitüsü’ne göre, yapay zeka ile ilgili en çok alıntı yapılan makalelerin ilk %10’undaki Çin’in payı 2018’de %26,5’e yükseldi ve Amerika’nın %29’luk payına hızla yaklaştı. Allen Institute kıdemli program yöneticisi Carissa Schoenick, 2019’da Çin’in önümüzdeki yıllarda dünya lideri olarak ABD’yi devirmeye hazırlandığını öngörüyor.
Kaynak: asia.nikkei.com
Makalenin orijinali için: https://asia.nikkei.com/Politics/International-relations/China-rises-as-world-s-data-superpower-as-internet-fractures
Comments